Het is een bumpy road, onze strijd voor een rechtvaardige samenleving. De macht van de fossiele industrie is groot, mensenrechten en de rechtsstaat liggen onder vuur en klimaatrampen wisselen elkaar steeds sneller af. Maar in deze onstuimige, heftige tijd slagen we er óók in om belangrijke overwinningen binnen te slepen. Dankzij onze beweging stappen steeds meer pensioenfondsen uit fossiel, komen luchtvaartbedrijven niet meer weg met greenwashing en zijn er barsten in het imago van vloeibaar gas.
We mobiliseerden, organiseerden, voerden actie, plakten stickers, schreven brieven, voerden gesprekken en rechtszaken, werkten samen en zochten ongemakkelijke confrontaties op. We bouwen aan een krachtige beweging – samen met vele individuen en partnerorganisaties binnen en buiten de klimaatbeweging. En onze campagnes hebben effect. Lees hier wat we dit jaar bereikt hebben.
1. KLM en MSC Cruises: Greenwashing aan banden
Begin dit jaar boekten we samen met Reclame Fossielvrij een belangrijke overwinning in de rechtbank: KLM mag geen misleidende claims over duurzaam vliegen meer maken.
Deze rechtszaak had impact tot ver buiten Nederland:
- Europese toezichthouders onderzoeken nu greenwashing in de luchtvaart, mogelijk met boetes als gevolg.
- In Australië loopt een klacht tegen Qantas, de grootste luchtvaartmaatschappij van het land, geïnspireerd door onze zaak.
- Filmmuseum Eye en de Urban Trail besloten te breken met KLM als sponsor, na acties van ons en partners. Steeds meer organisaties weigeren zich te laten gebruiken voor greenwashende sponsoring.
Onze overwinning op KLM in de rechtbank zette een nieuwe standaard: greenwashing kan en mag gewoon niet. En niet alleen de luchtvaart gebruikt greenwashing, ook de cruise industrie. Daarom pakten we de greenwashing van cruiseschepen aan, en wonnen een klacht van MSC Cruises.
2. De grootste bank van Nederland komt in beweging: ING scherpt beleid aan
Het heeft even geduurd, en we zijn er nog laaaaang niet, maar ING heeft na jarenlange druk schoorvoetend stappen gezet richting een fossielvrije toekomst:
- ING stopt vanaf 2026 met financiering van nieuwe LNG-exportterminals, een sector waar ING één van de grootste spelers is. Vloeibaar gas uit de VS is nóg vervuilender dan kolen, en daarom is dit een belangrijke stap.
- Ook stopt ING met financiering van bedrijven die bijna al hun inkomsten halen uit olie- en gaswinning, zogeheten pure players. (Lees hier ons verhaal over pure play-bedrijf Santos.)
- Steeds meer belangrijke zakelijke klanten spreken zich uit over ING’s falende klimaatbeleid. Dit jaar kwamen daar onder andere Scouting Nederland en Bever Buitensport bij.
En hoewel dit kleine (en misschien enigszins symbolische) stappen zijn in de goede richting, is het een belangrijk signaal naar andere grote banken – in Nederland én daarbuiten. Het nieuwe beleid is zeker een overwinning voor onze ING Fossielvrij campagne, waarin we samenwerken met Extinction Rebellion, BankTrack, Milieudefensie en de Eerlijke Geldwijzer.
3. Pensioenfondsen: het domino-effect in werking
Toen ABP – één van de grootste pensioenfondsen in Europa – in 2021 dankzij onze beweging uit fossiel stapte, veroorzaakte dat een schokgolf door pensioenland. Steeds meer fondsen volgen hun voorbeeld.
Een paar hoogtepunten van dit jaar:
- PFZW (Pensioenfonds Zorg en Welzijn), het op een na grootste pensioenfonds van Nederland, stapt uit vrijwel alle fossiele producenten. Dit is te danken aan jarenlange campagnes door ons, zorg- en welzijnsmedewerkers en onze partners, waaronder Extinction Rebellion, Christian Climate Action en Cordaid.
- Het pensioenfonds van huisartsen koos voor de overstap naar een fossielvrije portefeuille, mede dankzij Groen Pensioen.
- Onderzoek toonde aan dat sinds het Klimaatakkoord van Parijs in 2016 de investeringen van Nederlandse pensioenfondsen in fossiele producenten met meer dan 67% zijn gedaald. Hoppa!
Fun fact: Harmen van Wijnen, de bestuursvoorzitter van ABP, kreeg een plekje in de Time 100 Climate. In een interview sprak hij met trots over de grote en impactvolle stap die ABP heeft gezet. Hopelijk dient hij zo als inspiratiebron voor andere pensioenbestuurders wereldwijd. Hij geeft een speciaal woordje van dank aan al die ABP-deelnemers die zich hier voor hebben ingezet: “Maar het is natuurlijk in de allereerste plaats een groot compliment voor de drie miljoen deelnemers die ABP vertegenwoordigt. Zij maken ons beleid mogelijk, en er is een breed draagvlak voor de keuzes die we maken.”
Graag gedaan, ABP! 😉
Onze plannen voor 2025
Onze strijd is niet makkelijk. Maar we zien hoeveel we voor elkaar krijgen door samen op te trekken. Samen met onze partnerorganisaties in de beweging voor klimaatrechtvaardigheid, met duizenden activisten, en met jou.
In 2025 blijven we onze pijlen richten op de fossiele financiering van de ING bank, gaan we door met het stoppen van groene misleiding van grote vervuilers, en voeren we actie tegen het extreem vervuilende vloeibaar gas.
Ons werk kunnen we doen dankzij donaties. Hierdoor blijven we onafhankelijk van overheden en politieke partijen. Met vaste, maandelijkse donaties kunnen we strategisch vooruit plannen en volhouden. Want verandering heeft een lange adem nodig. Als je het kan missen, zou je ons werk dan willen steunen met een donatie?