In 2022 startten wij samen met Reclame Fossielvrij en gesteund door ClientEarth, een rechtszaak tegen KLM vanwege misleidende groene marketingclaims: het idee dat vliegen met KLM bijdraagt aan een duurzame toekomst, dat uitstoot gecompenseerd kan worden door bomen te planten, of dat er zoiets bestaat als “Sustainable Aviation Fuel”. Op 20 maart 2024 gaf de rechter ons gelijk in een historische uitspraak.
De uitspraak is niet alleen een waarschuwing voor KLM zelf, maar ook voor andere bedrijven die hun producten als duurzaam promoten terwijl deze in werkelijkheid de aarde verhitten. De uitspraak veroorzaakte een rimpeleffect niet alleen in het binnenland, óók in het buitenland. Zo dient het als inspiratie voor nieuwe klachten, rechtszaken, en optreden van toezichthouders.
KLM laat ons geloven dat we onderweg zijn naar duurzame luchtvaart. KLM’s ‘oplossingen’ om klimaatschade te beperken – zoals bio- en synthetische brandstoffen, verbeterde motoren en andere nieuwe technieken – zijn niet in staat om vliegen duurzaam te maken. Alle ‘oplossingen’ zijn te beperkt of te ver in de toekomst, of allebei.
Het eerlijke verhaal, volgens ons, is dat het aantal vluchten moet worden verminderd. De komende jaren zijn cruciaal: de uitstoot – ook van de luchtvaart – moet nu naar beneden om een rechtvaardige, leefbare wereld binnen bereik te houden.
KLM suggereert dat de uitstoot van vliegen gecompenseerd kan worden door bomen te planten. Maar we kunnen gevaarlijke klimaatverandering alleen voorkomen door én onze uitstoot snel terug te brengen én te zorgen voor bossen.
Bovendien is het onzeker of de geplante bomen daadwerkelijk – en ook in de toekomst – CO2 blijven opslaan. Juist in een wereld die verandert door klimaatverandering ontstaan eerder bosbranden, droogte en boomsterfte.
KLM beweert al jaren dat wat zij ‘sustainable aviation fuels’ noemen voor een grote vermindering van uitstoot kan zorgen. Maar in 2021 gebruikte KLM slechts 0,18% alternatieve brandstoffen.
Grootschalig alternatieve brandstoffen produceren is simpelweg niet mogelijk: er zijn onvoldoende duurzame grondstoffen beschikbaar. Bovendien voorkomen deze brandstoffen niet andere negatieve milieu-effecten van vliegen. De rechter heeft geoordeeld dat alternatieve brandstoffen niet ‘duurzaam’ genoemd mogen worden.
De rechtszaak tegen KLM’s misleidende reclames werd gevoerd door Fossielvrij NL en Reclame Fossielvrij, en we werkten nauw samen met ClientEarth.
Fossielvrij NL is onderdeel van het Stay Grounded Network en de coalities Krimp de Luchtvaart en Ban Fossil Fuel Ads.