“De klimaatcrisis is allesomvattend, daarom denk ik dat er niemand is die kan zeggen: dit heeft niks met mij te maken. Waar je ook woont, wat je werk ook is, welke branche je ook zit, er is altijd iets dat je kan doen. Ik denk dat er voor elke sector een link is.
Ik heb zelf als fondsenwerver gewerkt bij een theater en heb nog steeds veel affiniteit met de culturele sector. In mijn vrijwilligerswerk voor ING Fossielvrij en Reclame Fossielvrij richt ik me vooral daarop. Vorig jaar heb ik samen met Reclame Fossielvrij een verklaring Fossielvrije Sponsoring gemaakt voor de culturele sector. Als instellingen die verklaring ondertekenen, beloven ze afscheid te nemen van fossiele sponsors. Fossiele sponsors zijn bedrijven die olie en gas winnen, maar ook vliegmaatschappijen, en banken die veel fossiele brandstoffen financieren. Steeds meer culturele instellingen zeggen: wij willen niet met fossiele sponsors zoals Shell, KLM en ING werken. Dat is te danken aan de inzet van mensen zoals jij en ik, die acties hebben opgezet en verklaringen hebben ontworpen. Maar juist de grote organisaties zoals het Rijksmuseum hebben die stap nog niet gezet.
"Als zo’n fantastisch instituut, dat eigenlijk van ons allemaal is, zich door ING laat sponsoren, geef je de boodschap af dat die bank oké is."
Nog te vaak denken culturele instellingen dat klimaatbeleid alleen gaat over bedrijfsvoering: energieverbruik, leveranciers, eten in de kantine, ledverlichting, dat soort dingen. Maar ik denk dat de culturele sector daarnaast een grote verantwoordelijkheid heeft als het gaat om sponsoring. Er zijn per jaar miljoenen mensen die naar het museum of naar het theater of concert gaan. En al je bezoekers confronteer je met je sponsors. Ze zijn zichtbaar in je gebouw, het staat op je kaartje of het staat op je website. Zo maak je reclame voor ze en al je bezoekers zien dat. Moet je wel reclame willen maken voor een bank die met miljarden euro’s fossiele bedrijven financiert?
In gesprek met ons zei de directie van het Rijksmuseum: wij willen neutraal zijn, juist om er voor iedereen te zijn. Maar zolang je de naam van ING op je gebouw plakt bén je niet neutraal. Als zo’n fantastisch instituut, dat eigenlijk van ons allemaal is, zich door ING laat sponsoren, geef je de boodschap af dat die bank oké is. Iedereen kent het Rijksmuseum en andere ‘A-merken’ als de Nationale Opera en de Junior Ballet Company die door ING gesponsord worden. Dat geeft de bank een enorme legitimatie.
"Een bank als ING ga je waarschijnlijk niet met een goed gesprek overtuigen."
Ik hoop dat we bij het Rijksmuseum de interne discussie op gang kunnen brengen, en daarmee uiteindelijk ook bij ING. Als grote namen zoals het Rijksmuseum niet meer met ING gezien willen worden, gaat de bank zich echt wel achter de oren krabben. De druk wordt nu ook hoger, doordat steeds meer instellingen een andere keuze maken. Zo verbrak filmmuseum Eye laatst de sponsorrelatie met KLM vanwege het klimaat.
Een bank als ING ga je waarschijnlijk niet met een goed gesprek overtuigen, maar wel op het moment dat ze maatschappelijk niet meer geaccepteerd worden. Uiteindelijk gaat ING dat merken: hun sponsorrelaties en grote zakelijke klanten dreigen weg te gaan. Dat zie je al gebeuren: in maart vorig jaar lieten 27 klanten van ING – waaronder VPRO, Cordaid en FNV – in een paginagrote brief in de Volkskrant luid en duidelijk weten dat ze niet willen dat hun bank nog langer fossiel financiert. En op dit moment zijn er een heleboel verschillende groepen (de ‘Spreek je uit-groepen’) die sponsorrelaties en grote klanten van ING aansporen om zich ook uit te spreken of sponsorrelaties te stoppen, net zoals wij dat doen met het Rijksmuseum. In de culturele sector is er bijvoorbeeld ook een groep die zich richt op het Concertgebouworkest, en een andere groep die bezig is met de Nationale Opera en Ballet. Als sponsorrelaties en grote klanten zich uitspreken of zelfs terugtrekken, schaadt dat het imago van ING. Dat zal ze uiteindelijk tot verandering motiveren.
"Een beweging als Fossielvrij opereert deels voor en deels achter de schermen."
Ik vind het heel hoopgevend dat er in de klimaatbeweging mensen op zoveel verschillende niveaus actief zijn. Er zijn mensen die de straat op gaan en daardoor media-aandacht op gang brengen. Dat is onmisbaar om het onderwerp op de agenda te krijgen. Daarnaast is volgens mij goede onderzoeksjournalistiek belangrijk, en mensen die politiek actief zijn. Een beweging als Fossielvrij opereert deels voor en deels achter de schermen, door verhalen zichtbaar te maken, informatie op de juiste plekken te krijgen, instellingen te informeren en actie te voeren. Het fijne aan de klimaatbeweging vind ik dat je een rol kunt kiezen die bij je past. De onderlinge verbinding vind ik heel belangrijk. Je kunt een enorme steun voor elkaar zijn, vanuit de overtuiging: of het nou goed gaat of slecht, dit moeten we gewoon doen. In voor- en tegenspoed.”
📸 Laura Ponchel
✒️ Lieke Weima
– – –
Laat het Rijksmuseum weten dat ze hun sponsorrelatie met ING moeten verbreken zolang ING de toekomst van de aarde bedreigt.Teken de petitie Wil je meer doen, bijvoorbeeld aansluiten bij een van de ‘Spreek je uit groepen’ of zelfs je eigen groep starten? Kom dan naar een (fysieke of online) meet-up of welcome talk. Meld je aan