KLM stapt naar de rechter om de voorgenomen krimp van Schiphol van tafel te krijgen. Ook zullen ze niet uit de media te slaan zijn. Verwacht de gekste argumenten, de raarste omdraaiingen en de bizarste logica om maar te kunnen blijven groeien. Wie heeft als eerst de bullshitbingo-kaart vol?
1. ‘Wij moeten wel groeien om te kunnen verduurzamen’
“Er moet genoeg geld verdiend worden om nieuwe toestellen te kopen, die minder geluid maken en minder CO2 uitstoten”, zegt KLM-topvrouw Marjan Rintel in een interview in de Volkskrant. Maar onthoud dat KLM het doel heeft om te groeien. Twee net iets efficiëntere vliegtuigen, stoten nog steeds meer CO2 uit dan één vliegtuig. En dat de vliegtuigen die KLM nu gebruikt, bovendien aan andere vliegtuigmaatschappijen verkocht worden, vertelt ze er ook niet bij. Zo blijven we in een eeuwige loop, waarin er onder het mom van duurzaamheid steeds meer kerosineverslindende vliegtuigen in de lucht terecht komen.
2. ‘Onze klanten snappen best dat CO2Zero niet CO2 neutraal betekent’
Aangezien vliegen niet duurzaam is én dat voorlopig ook niet gaat worden, gooit KLM boomplantprogramma’s in de strijd om toch vliegtickets te kunnen verkopen aan bezorgde consumenten. Maar ‘is de term CO2ZERO niet misleidend?’, was de vraag die voorlag bij de Reclame Code Commissie. Welnee, sprak KLM: de consument begrijp best dat CO2-neutraal of CO2ZERO niet echt CO2-neutraal betekent, en de consument ziet ook wel in dat de impact van vliegen alleen vermeden kan worden door niet te vliegen. Inmiddels is KLM op de vingers getikt voor het gebruik van de term CO2ZERO, en gebruikt KLM deze niet meer. Nu spreken ze over een ‘CO2-impactprogramma’ waarmee klanten kunnen bijdragen aan het verminderen van de impact van hun vlucht op het klimaat.
Begrijp jij het nog? Wij zien door de bomen het bos niet meer.
3. ‘Bij ons kun je verantwoord vliegen’
‘Fly responsibly!’ was de reclameslogan die KLM in 2019 lanceerde. “Vliegen is als drinken, doe het met mate”, zei voormalig KLM-topman Pieter Elbers plechtig in interviews. Deze reclamecampagne was inderdaad goed afgekeken van de drank- en tabaksindustrie. Met dit soort marketingtrucs proberen luchtvaartbedrijven een groen voetje te halen bij duurzame consumenten – zo kunnen ze doorgaan met business as usual. Nu stapt het bedrijf zelfs naar de rechter om krimp van het aantal vluchten op Schiphol te voorkomen. Want ‘met mate vliegen’, dat moeten we niet al te letterlijk nemen.
4. ‘KLM en Schiphol zijn de kroonjuwelen van de Nederlandse economie’
Volgens Ben Smith, de topman van Air France KLM, zijn KLM en Schiphol “de kroonjuwelen van de Nederlandse economie”. Dat tienduizenden mensen last hebben van geluidsoverlast, de stikstofuitstoot de natuur en biodiversiteit in het nauw duwt, en de uitstoot van vliegtuigen de verhitting van de aarde aanwakkert, wordt daarbij aan de kant geschoven. De economische voordelen worden bovendien schromelijk overschat.
In een interview in de Volkskrant zei topvrouw Rintel: “Natuurlijk kun je zeggen: minder, minder, minder. Maar daar gaan we spijt van krijgen. KLM is een iconisch Nederlands bedrijf waar we zuinig op moeten zijn.” Wij kennen nog wel iets waar we zuinig op moeten zijn. En dat is niet de winst van de aandeelhouders van KLM.
5. ‘Een druppeltje Sustainable Aviation Fuel (SAF) maakt vliegen al duurzamer’
Stel: je hebt een doos voor je met 166 zwarte legoblokjes en 1 bruine. De zwarte blokjes staan voor planeet-verhittende kerosine en het bruine blokje staat voor biobrandstoffen. Dat is hoe de tank van een vliegtuig van KLM er nu uitziet.
En realiseer je dat ook biobrandstoffen niet zomaar duurzaam te noemen zijn. Alle alternatieven voor fossiele kerosine – zoals voedselgewassen, biomassa of gebruikt frituurvet – brengen eigen risico’s met zich mee. Zo brengen biobrandstoffen gemaakt van voedselgewassen de voedselproductie in gevaar. En het kan leiden tot ontbossing, waardoor biobrandstoffen zelfs kunnen leiden tot grotere klimaatschade dan fossiele kerosine. Toch doet KLM net alsof hun ene bruine legoblokje vliegen duurzamer heeft gemaakt geworden. Maar iets dat nog steeds van de olie druipt duurzamer noemen? Nee, die vlieger gaat niet op.
6. ‘Nee, elektrisch vliegen met een Boeing 747 is nu nog niet mogelijk, maar misschien word jij ooit de uitvinder die dit mogelijk maakt!’
De luchtvaart heeft weinig technologische mogelijkheden om te verduurzamen. Natuurkundige wetten zitten tegen, accu’s zijn te zwaar en er is te weinig hernieuwbare energie beschikbaar. Maar geconfronteerd met die harde werkelijkheid, weet KLM hier wel een uitweg voor: jij moet maar de oplossing vinden.
7. ‘In 2050 zijn we net zero’
Vliegen is een van de snelste manieren om de aarde te verhitten. Toch verleiden KLM’s reclames ons aan boord te stappen, om zo “samen te pionieren aan een duurzame toekomst”. Terwijl de oplossingen er niet zijn om de luchtvaart duurzaam te maken, zet KLM – net als hun luchtvaartvrienden wereldwijd – zelfs in op groei. KLM wil zo’n 2 procent per jaar groeien, en zegt toch in 2050 Net Zero te zijn. Hoe? Dat is ons ook een raadsel. De uitstoot moet nu naar beneden, anders kunnen advertenties over een duurzame toekomst sowieso de prullenbak in.
8. ‘Vliegen in business class is onwijs duurzaam: het tapijt daar is zelfs gemaakt van gebruikte stewardess-uniformen’
KLM verkoopt graag business tickets, want daar verdienen ze goed aan. Daarom doet het luchtvaartbedrijf extra zijn best om juist de business class zo duurzaam mogelijk te laten kijken. En zeg nou zelf: weinig klinkt zo lekker als gerecycled tapijt van stewardess-uniformen en bamboe-tandenborstels. Maar business class vliegen is 2,5 tot 4,3 keer schadelijker voor het klimaat dan wanneer je regulier vliegt: je neemt daar namelijk veel meer ruimte in. Daar weegt een duurzaam tapijt niet tegenop.
9. ‘Het is voor het klimaat het beste als alle overstappen via Schiphol gaan’
Schiphol is een hub en een verdienmodel: alleen al in de maand februari maakten anderhalf miljoen mensen een overstap op Schiphol. Het is vaak zelfs goedkoper om vanuit Nederland naar een vliegveld in Duitsland of België af te reizen, om dan met een vlucht via Schiphol naar je eindbestemming te gaan, dan als je direct vanuit Schiphol zou vliegen. Juist al deze overstappen zijn enorm schadelijk voor het klimaat. Toch zweert KLM erbij: en doet zelfs alsof deze hub met alle onnodige overstappen goed is voor het klimaat.
Help ons KLM’s misleiding te stoppen. Teken de petitie om onze rechtszaak tegen KLM’s greenwashing te steunen, en deel de bullshitbingo op Twitter en Instagram.