De Schijf van Vijf helpt mensen om gezonde keuzes te maken. Als friet en boterkoek erop zouden komen, zou dat belachelijk zijn – dan dwarsboomt de Schijf z’n eigen doel. Toch gebeurt er nu iets soortgelijks: Europa heeft vervuilende vliegtuigen en schepen op hun lijst met groene keuzes gezet. Met dit onbegrijpelijke besluit maakt de Europese Commissie eigenhandig een tandeloze tijger van hun duurzame lijst, de taxonomie. Hoe zit dit, en wat gaan wij eraan doen?
Sinds 2020 werkt de Europese Commissie aan de EU Taxonomie. Dat kun je zien als een handboek voor investeerders, waarin ze kunnen zien welke investeringen groen zijn en welke niet. Het is ook wel eens de ‘Dikke van Dale voor Duurzaamheid’ genoemd. Veel investeerders zoals pensioenfondsen en banken willen graag groen investeren, om allerlei redenen. Met deze lijst hoopt Europa dat makkelijker te maken, zodat de grote geldstromen gaan schuiven – van producten en diensten die het klimaat schaden, naar klimaatoplossingen zoals wind- en zonne-energie, warmtepompen en snelle treinen.
Fossiele voertuigen
Bedrijven willen natuurlijk graag dat hun werk onder de taxonomie valt, zodat ze aantrekkelijk zijn voor investeerders. De lucht- en scheepvaartlobby heeft Europa jarenlang bespeeld, met succes: vliegtuigen en schepen die aan een paar duurzaamheidseisen voldoen, staan nu op de groene lijst. Maar die eisen zijn heel zwak. Een voertuig hoeft niet te bewegen op elektriciteit, frituurvet of iets anders vernuftigs om op de lijst te komen. De brandstof mag gewoon fossiel zijn, zolang het nieuwe model maar een klein beetje efficiënter is dan het vorige. Wat Europa dus eigenlijk doet, is soesjes op de Schijf van Vijf zetten omdat die net ietsje ‘gezonder’ zijn dan slagroomtaart.
Deze vervuilende voertuigen krijgen bijvoorbeeld een groene stempel van Europa:
- Een deel van de cruiseschepen die op het fossiele gas LNG varen
- Maar liefst 90% van de nieuwe toestellen van vliegtuigbouwer Airbus
- Álle (!) nieuwe vliegtuigen die RyanAir, easyJet en Wizz Air hebben besteld
Graaien in de groene geldpot
Nieuwe vliegtuigen en schepen die nog tientallen jaren op fossiele brandstoffen draaien zijn natuurlijk géén klimaatoplossing. Europa doet alsof dat wel zo is en creëert daardoor allerlei problemen. Investeerders worden niet geprikkeld om écht groene keuzes te maken, maar kunnen gewoon in vervuilende vliegtuigen en schepen blijven investeren.
Het is zelfs nog erger dan eerst: nu kunnen pensioenfondsen, banken en andere investeerders tegen hun klanten zeggen dat ze hiermee groen bezig zijn! Dikke greenwashing dus. En zo gaat er nog steeds te weinig geld naar de klimaatoplossingen die we zo hard nodig hebben. Vervuilende fossiele industrieën blijven graaien in de groene geldpot en groeien lekker door, terwijl een leefbare planeet het tegenovergestelde nodig heeft.
Gelukkig is het nog niet te laat. Met een coalitie van klimaat- en juridische organisaties en mensen door heel Europa komen we in actie. We roepen de Europese Commissie op om dit absurde besluit terug te draaien, en nieuwe vliegtuigen en schepen van de groene lijst te schrappen. Doen ze dat niet? Dan deinzen we er niet voor terug om een rechtszaak te starten bij het Europees Hof.
En jij kunt meehelpen. Door de petitie te ondertekenen en zo te laten zien dat mensen in Europa hiertegen zijn. Want op de groene lijst horen alleen échte klimaatoplossingen.