In 2021 lanceerde KLM een nieuwe marketingcampagne. In een reclamefilmpje dat onder andere op televisie en Youtube verscheen, vertelde KLM dat de manier waarop we reizen aan het veranderen is, en hoe het bedrijf onderweg is naar een duurzame toekomst. Met dit filmpje probeert KLM onze klimaatzorgen weg te nemen: ook als je om het klimaat geeft, kun je met een gerust hart bij KLM aan boord stappen.
Een duurzamere toekomst?
KLM beweerde in deze campagne “onderweg te zijn naar een duurzamere toekomst”, maar klopt dat wel? KLM zet nog steeds volop in op verdere groei van het luchtverkeer, en lobbyt actief tegen klimaatbeleid.
Onder leiding van KLM voeren allerlei luchtvaartmaatschappijen zelfs een rechtszaak tegen de Nederlandse staat om krimp van Schiphol te voorkomen. Maar krimp van de luchtvaart is de enige manier om de uitstoot snel te doen afnemen.
De oplossingen die KLM noemt om duurzamer te vliegen zijn nog niet voorhanden of gewoon niet haalbaar:
- Biobrandstoffen zijn slecht op te schalen en kunnen leiden tot ontbossing. Daarnaast is er volstrekt onvoldoende hernieuwbare energie beschikbaar om met synthetische brandstoffen of op waterstof te vliegen;
- Elektrisch vliegen is alleen mogelijk voor ultra korte vluchten met weinig passagiers.
- Nieuwe efficiëntere vliegtuigen kunnen per passagier die vliegt weliswaar zuiniger zijn, maar de voordelen die dit oplevert worden ongedaan gemaakt door de constante groei van de luchtvaart. Bovendien ketenen deze nieuwe vliegtuigen ons voor tientallen jaren vast aan het gebruik van fossiele brandstoffen.
In lijn met Parijs
KLM zegt op hun website dat ze zich hebben verbonden aan de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs. Dat klinkt alsof KLM zich inzet om de mondiale temperatuurstijging niet verder op te laten lopen dan 1,5 graden. Maar niets is minder waar. In hun “Conclusie van Antwoord” – waarin KLM reageert op onze dagvaarding – stelt het bedrijf dat de consument daaruit niet kan concluderen dat KLM ook “volledig in lijn” zou handelen met het Klimaatakkoord van Parijs. Hè? Je verbindt je aan de klimaatdoelen en zet dan alles op alles om deze te halen, of je verbindt je er niet aan.
Dat KLM niet in lijn met Parijs handelt, wordt bevestigd door experts van Breda University. Onderzoekers hebben onderzocht in hoeverre KLM doet wat nodig is om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Hun conclusie is dat zowel de doelen als de plannen van KLM tekortschieten.
Wij vinden daarom dat KLM geen reclames mag maken over hun positieve bijdragen aan een duurzamere toekomst, of het halen van klimaatdoelen, zolang het bedrijf in werkelijkheid juist bijdraagt aan het verergeren van het klimaatprobleem. We vragen aan de rechter om hier een oordeel over te vellen.
Misleidende beloftes over compensatie
De reclames van KLM gaan niet alleen over de toekomst. KLM doet alsof het nú al mogelijk is om de klimaatschade van vliegen te reduceren of compenseren. KLM biedt bijvoorbeeld aan klanten een CO2-impact-programma aan. Het beweert dat klanten hun “voetafdruk kunnen verminderen” of hun uitstoot kunnen “compenseren” door een bijdrage te doen aan een herbebossingsprogramma, of door alternatieve brandstoffen te kopen.
Maar zoals een expert van het Stockholm Environment Institute zegt die wij hebben geraadpleegd: de uitstoot van een vliegtuig kan niet zomaar weggestreept worden door het planten van bomen. De uitstoot van een vliegtuig blijft namelijk eeuwen in de atmosfeer, terwijl je niet weet of de boom die je plant er over 30 jaar nog staat. KLM geeft dit zelf ook toe en zegt “er kan nu eenmaal niet worden gegarandeerd wat er over honderden of duizenden jaren met een bos gebeurt”.
Duurzaamheidsmarketing gaat door
Dit filmpje was onderdeel van een bredere campagne, die “Fly Responsibly” heet. Met deze tekst – geplaatst op afbeeldingen van prachtige natuur – doet KLM net alsof het mogelijk is om verantwoord te vliegen. Terwijl de realiteit is dat een langeafstandsvlucht een van de meest schadelijke producten is die je als consument kan kopen. Zo’n schadelijk product toch als verantwoord verkopen, is slim afgekeken van de sigarettenfabrikanten, die ons eerder hebben verleid om “verantwoord” te roken.
Tijdens de vorige zitting liet KLM weten te stoppen met hun Fly Responsibly campagne. Dat was natuurlijk mooi nieuws, maar daarmee is de rechtszaak natuurlijk niet van de baan. Zo gebruiken ze veel van de uitingen nog steeds, bijvoorbeeld CO2-compensatie. Bij andere uitingen veranderen ze een punt en een komma, maar houden ze de essentie van de boodschap overeind. KLM blijft ons geruststellen dat we ook met onze klimaatzorgen aan boord kunnen blijven stappen. We vragen daarom aan de rechter om met een duidelijk oordeel te komen over de duurzaamheidsmarketing van KLM.
Kleine stapjes
Kleine beetjes helpen, zegt KLM graag. Die gedachte vormt de basis van hun hele marketing. Maar kleine stapjes maken je niet duurzamer als je enorm vervuilend bent. Met deze strategie leiden ze vernuftig onze aandacht af van wat er werkelijk nodig is: krimp van de luchtvaart. Dit is een typisch voorbeeld van hoe industrieën die leunen op fossiele brandstoffen zich voordoen als onderdeel van de oplossing, terwijl ze de klimaatcrisis juist verergeren.
We leven in het kritieke decennium: als de uitstoot niet nú snel naar beneden gaat, kunnen we een duurzamere toekomst en zelfs een leefbare wereld op onze buik schrijven. Daarom is het belangrijk dat grote vervuilers als KLM het eerlijke verhaal gaan vertellen over hun uitstoot, hun groeiplannen en de klimaatcrisis, en niet langer zand in onze ogen gooien. Luchtvaartmaatschappijen stoppen niet vanzelf met hun greenwashing, en daarom is deze rechtszaak zo belangrijk.
—-
Help je mee? Jij kunt onze rechtszaak steunen door dit blog over de zaak te delen – en zo aan je hele netwerk te laten zien waarom KLM’s misleiding moet stoppen.
Wil je de rechtszaak volgen? De zitting is op dinsdag 19 december om 9.30 uur, bij de rechtbank Amsterdam, maar er is daar beperkt plaats. Je kunt hier de livestream volgen.