De coronacrisis drukt ons met onze neus op de feiten. We zijn ontzettend kwetsbaar en wat hebben we de zaken oneerlijk verdeeld. Degenen die onze maatschappij draaiende houden – onze zorgverleners, vuilnisophalers, leraren en al die andere vitale beroepen – verdienen beschamend weinig. Terwijl de topsalarissen gaan naar beleggers, CEO’s en bankdirecteuren die vaak aan de oorzaak staan van de grootste crises van deze tijd. De vitale beroepen krijgen hartverwarmend applaus, KLM krijgt miljarden klinkende euro’s steun. 

De coronacrisis laat haarfijn zien wat er mis is in onze maatschappij. Een goed voorbeeld hiervan is Shell. Vandaag vindt hun jaarlijkse aandeelhoudersvergadering weer plaats. Een dag waarop normaal gesproken een Circustheater vol heren op leeftijd in nette pakken het rendement op hun aandelen komen vieren. Dit jaar zijn er, door corona, slechts twee aandeelhouders aanwezig in het hoofdkantoor van Shell. En laat een groeiende groep burgers van zich horen online en op 1,5 meter afstand: #ShellMustFall.  

Het zijn unieke tijden. Dat bleek afgelopen maand ook maar weer, toen Shell aankondigde voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog hun dividend te verlagen. Het oude investeerders-adagium ‘Never sell Shell’ is verleden tijd. Niet alleen vanwege die slechte financiële resultaten. Misschien waren we het even vergeten door alle Covid-19-berichtgeving, maar we zijn ook aanbeland in een massale, wereldwijde klimaatcrisis: Van bosbranden in Australië en Californië, recordtemperaturen op Antarctica, tot modderstromen in Oost-Afrika. Hoewel de economie even stil stond de afgelopen maanden, gaan de effecten van de klimaatcrisis in onverminderd tempo door.  

Ook wij maken ons ontzettend veel zorgen – over de toekomst van onze kinderen, maar ook over de onrechtvaardigheid en ongelijkheid die vergroot wordt door de klimaatcrisis. Maar ook wij investeren nog in fossiel. Niet omdat wij dat willen, maar omdat wij daartoe verplicht zijn via ons pensioenfonds ABP. En dat ABP investeert nog flink in Shell en andere fossiele bedrijven. Al in 2014 startten wij een campagne om ABP te bewegen fossielvrij te investeren. Alle docenten zitten vast aan het ABP; we moeten verplicht pensioen afdragen voor onze toekomst, dat vervolgens wordt geïnvesteerd in bedrijven van het verleden. En wij zijn niet de enigen.

Het ABP beheert 420 miljard aan pensioengeld voor alle leraren, politieagenten en ambtenaren in Nederland. Daarmee is het een van de grootste pensioenfondsen van de wereld. Ondanks de oproep in 2015 van ruim 10.000 deelnemers om fossielvrij te beleggen, blijkt uit de nieuwste cijfers dat ABP nog steeds minstens 17 miljard investeert in olie, kolen en gasbedrijven. Een simulatie-analyse van onderzoeksbureau Profundo laat zien dat de fossiele aandelen eind april 32% minder waard waren dan eind december 2019, terwijl de rest van de ABP aandelenportefeuille met ‘slechts’ 11% daalde. 

En hoewel het ABP de mond vol heeft van duurzaam beleggen, blijkt dat het pensioenfonds beleggingen in Shell juist heeft verhoogd. Daarnaast hebben ze ook nog nieuwe investeringen gedaan in 30 extreem vervuilende kolenbedrijven, waar ze voorheen niet in zaten.

Het is onacceptabel dat het pensioengeld van alle leraren, die dagelijks hun leerlingen voorbereiden op een mooie toekomst, gebruikt wordt voor het vernielen van diezelfde toekomst. Daarnaast is het duidelijk dat het financieel steeds slechter gaat met bedrijven als Shell. Een lerarenpensioen is dus helemaal niet veilig op deze manier. In plaats van te investeren in het verleden moet ABP investeren in de toekomst.

We hebben een gigantische opgave en weinig tijd: Als onze leerlingen straks een huis krijgen, is dat er een zonder aardgas, goed geïsoleerd en voorzien van warmtepomp en zonnepanelen. Als ze een auto kopen, is die elektrisch, en de stroom komt van wind- en zonneparken. Deze enorme transitie vergt gigantische investeringen, met een lange adem. Precies die investeringen waar het ABP goed in is.

Vandaag is er een nieuwe kans voor ABP om haar ware gezicht te tonen. Tijdens de aandeelhoudersvergadering van Shell wordt gestemd over een klimaatresolutie, ingebracht door aandeelhouders van Follow This. Afgelopen jaren stemde ABP tegen of onthield zich van stemmen. Als het ABP menens is, schrappen ze Shell en alle andere fossiele beleggingen zo snel mogelijk uit hun portefeuille. In ieder geval stemmen ze vandaag voor strenger klimaatbeleid. Dus, (mede-)leraren, ambtenaren en politieagenten, kijken jullie mee? Hoe stemt ABP namens ons? Hoe streng is ABP voor Shell? Laten we het samen nauw volgen en ons pensioenfonds oproepen die aandelen Shell te verkopen! 

Update: ABP onthoudt zich van het stemmen….

 

Over de auteurs:

• Frank van Schaik, docent Nederlands, Open Schoolgemeenschap Bijlmer en Mede-oprichter Teachers for Climate

Frank van Schaik is sinds 2011 docent Nederlands in Amsterdam-Zuidoost. Daarnaast is hij mede-oprichter van Teachers for Climate dat tot doel heeft leerlingen en docenten te helpen zich in te zetten voor een duurzame toekomst, door kennis over en oplossingen voor het klimaatprobleem een veel prominentere plek te geven in het onderwijs op alle niveaus. 

 

• Liset Meddens, initiator ABPfossielvrij en directeur Fossielvrij NL

Liset Meddens startte in 2014 de ABPfossielvrij-campagne samen met vier andere ABP-deelnemers en betrokkenen. Zij wisten binnen een jaar een van de grootste pensioenfondsen ter wereld effectief te beïnvloeden.Hun petitie werd in korte tijd meer dan 10.000 keer getekend. Nieuwsuur maakte dit item en Tegenlicht maakte een uitzending over de Fossielvrij-beweging. Eind 2015 presenteerde ABP nieuw beleid: het klimaat en duurzaamheid werd een belangrijke pijler van het investeringsbeleid van ABP.