In 2021 oordeelde de rechter dat Shell hun CO2-uitstoot versneld moest terugdringen. Dit is afgedwongen door 17.000 mensen, Milieudefensie, Fossielvrij NL en 5 andere organisaties die mede-eiser waren. Shell wilde dit niet, en besloot in hoger beroep te gaan. De rechter zegt nu dat Shell wél een verplichting heeft om de uitstoot te verminderen, maar kan niet bepalen hoeveel. Daarom is de eerdere uitspraak van tafel geveegd. Wij nemen de uitspraak onder de loep, en bespreken de mogelijkheden.
De uitspraak betekent vertraging
De uitspraak is een klap. Shell en andere fossiele bedrijven zullen deze uitspraak gebruiken als een vrijbrief om door te gaan met de schadelijke winning van olie en gas. We hebben geen tijd voor deze vertraging. Dit betekent nog meer overstromingen, hongersnoden en doden door luchtvervuiling.
De rechtbank ziet onvoldoende onderbouwing
Een groot pijnpunt is dat de rechter de vereiste snelheid en route naar het afbouwen van olie en gas niet voldoende duidelijk vond. Dit is een gevolg van tientallen jaren aan lobbywerk vanuit de fossiele industrie, die bewust twijfel heeft gezaaid over afbouwroutes. Ook vond de rechter gas een beter alternatief dan kolen. Shell heeft met succes een verhaal over vloeibaar gas (LNG) als ‘transitiebrandstof’ gepromoot. Nieuw onderzoek toont echter dat vloeibaar gas zelfs schadelijker is dan steenkool. Dit oordeel maakt de enorme invloed van de fossiele lobby duidelijk en laat zien hoe belangrijk het is om deze macht te beteugelen.
De uitspraak biedt óók ruimte aan klimaatactie
Toch biedt deze uitspraak ook een nieuw vertrekpunt voor klimaatactie. De uitspraak onderstreeptdat burgers recht hebben op bescherming tegen de klimaatverwoestende schade die fossiele bedrijven veroorzaken. De rechter gaf duidelijk aan dat grote vervuilende bedrijven niet alleen passief de wetten moeten volgen, maar een actieve verantwoordelijkheid dragen om uitstoot te beperken. Het is een morele en maatschappelijke plicht van vervuilende bedrijven om de klimaatschade, die ze mede hebben veroorzaakt, tegen te gaan. Vervuilende bedrijven die nu achterover willen leunen, zullen dus bedrogen uitkomen.
De rechtbank erkent dat nieuwe fossiele projecten haaks staan op klimaatdoelen
Hoewel de rechter onze eis om Shells uitstoot met een specifiek percentage te verminderen niet heeft toegewezen, benadrukte zij wel dat het starten van nieuwe fossiele projecten haaks staat op de klimaatdoelen. Shells investeringen in nieuwe olie- en gasvelden creëren een ‘lock-in’-effect: om de investeringen terug te kunnen verdienen, moet het bedrijf langer doorgaan met fossiele projecten. Hoewel deze rechtszaak zich niet op deze nieuwe velden richtte, is de boodschap duidelijk: bedrijven die nieuwe fossiele projecten starten kunnen nieuwe rechtszaken verwachten. Dit biedt ons kansen voor de toekomst.
Hoe nu verder?
Als klimaatbeweging moeten we niet al onze pijlen op enkel rechtszaken richten. Laten we een beweging blijven bouwen die sterk genoeg is om de macht van de fossiele industrie te breken: op straat, op het werk, in de politiek, in de rechtbank, overal.
Kom in actie, meld je aan voor onze emails. Dan sturen we je kleine en grote acties waarmee jij het verschil kunt maken. Meld je aan