Persbericht

KLM vecht ontvankelijkheid van Fossielvrij NL aan in rechtszaak rond misleidende reclame over duurzaam vliegen

7 februari 2023 – De greenwashing-rechtszaak die burgerbeweging Fossielvrij NL heeft aangespannen tegen luchtvaartmaatschappij KLM is in een volgend stadium gekomen. Op woensdag 18 januari heeft KLM een officiële reactie ingediend bij de rechtbank. In deze reactie vecht KLM de ontvankelijkheid van Fossielvrij NL aan om deze zaak voor de rechter te brengen. Tijdens de zitting op donderdag 20 april 9.30 uur bij de rechtbank in Amsterdam kunnen beide partijen hun argumenten voor de ontvankelijkheid van Fossielvrij NL naar voren brengen. 

Hiske Arts, campaigner bij Fossielvrij NL: “Door niet over de inhoud te debatteren maar onze ontvankelijkheid aan te vechten laat KLM deze zaak langer duren en daar is niemand bij gebaat. Wij niet, KLM niet, en zéker het klimaat niet.”

Reactie KLM

In de reactie betwist KLM dat Fossielvrij NL – als klimaatorganisatie – op kan komen voor het recht om niet misleid te worden door KLM en de luchtvaartindustrie. Volgens KLM hebben klimaatorganisaties geen plek in het aanvechten van misleiding. Arts: “Deze zaak draait weliswaar niet om mensen die in financiële zin gedupeerd zijn door misleidende advertentieteksten. Maar de mensen waar wij voor opkomen worden wel degelijk gedupeerd. Met KLM’s advertenties wordt iedereen – met beloftes over een duurzamere toekomst –  gerustgesteld om door te gaan met vliegen, terwijl hiermee de klimaatcrisis wordt verergerd. Het is duidelijk dat KLM krimp van de luchtvaart probeert te voorkomen. Deze misleiding staat dus in de weg van het verminderen van schadelijke uitstoot van de luchtvaart, en schaadt zo het klimaat. Wij vertegenwoordigen de burgers in Nederland die hierdoor gedupeerd zijn. Daarom zijn wij zeker ontvankelijk om deze zaak te voeren.”

De volledige reactie van KLM is hier te lezen, een samenvatting met de eerste reactie van Fossielvrij NL staat hier. 

Fly Responsibly

Deze rechtszaak is wereldwijd de eerste over misleidende duurzaamheidsclaims van de luchtvaart. Het draait onder andere om KLM’s Fly Responsibly-campagne: die is volgens Fossielvrij NL onrechtmatig en in strijd met wetten over oneerlijke handelspraktijken. KLM geeft klanten de valse indruk dat vliegen met de luchtvaartmaatschappij de klimaatcrisis niet zal verergeren.

In de campagne moedigt de luchtvaartmaatschappij haar klanten aan om “vandaag met ons mee te gaan voor een duurzamere toekomst”. Ook zegt KLM dat klanten de verwachte CO2-uitstoot van een ticket kunnen compenseren via een bosplantprogramma. Uit het deskundigenrapport dat Fossielvrij NL bij de rechtbank heeft ingediend, blijkt dat KLM niet met recht kan beweren dat dit soort bijdragen kan compenseren voor het klimaateffect van vliegen. Bovendien staat de effectiviteit van bosprogramma’s ter discussie, zoals bijvoorbeeld recent onderzoek van The Guardian, Die Zeit en SourceMaterial zien. 

In april 2022 oordeelde de Reclame Code Commissie al dat KLM misleidde over CO2-neutraal vliegen. KLM maakte daarna beperkte aanpassingen in hun teksten, maar blijft de CO2-compensatie marketing voortzetten. 

Hiske Arts: “KLM toont twee gezichten. Aan de ene kant suggereren ze in hun advertenties dat ze bijdragen aan een duurzame wereld – terwijl ze een gigantisch vervuilend product verkopen. Aan de andere kant verzetten ze zich met hand en tand tegen elk overheidsplan dat leidt tot krimp van de luchtvaart. Wij vinden dat KLM het eerlijke verhaal moet gaan vertellen: groei van de luchtvaart is een ramp voor het klimaat. Zelfs met technologische vooruitgang, draagt de groeiobsessie van de luchtvaart enorm bij aan de verhitting van de aarde. Gelukkig beginnen veel mensen te beseffen dat de luchtvaart niet kan blijven groeien, maar KLM drukt dat groeiende bewustzijn de kop in met hun marketing.”

Fossielvrij NL wordt in deze zaak ondersteund door de milieurechtenorganisatie ClientEarth en de campagnegroep Reclame Fossielvrij. Ook hebben meer dan 10.000 mensen aangegeven de rechtszaak te steunen door een petitie te tekenen. 

Reclameverbod 

Ondertussen roepen – buiten de rechtszaal om – Fossielvrij NL, Reclame Fossielvrij, ClientEarth en vele andere organisaties op tot een verbod op fossiele reclame, inclusief alle reclames van luchtvaartmaatschappijen. Rosanne Rootert, campaigner bij Reclame Fossielvrij: “Zolang deze misleiding er is, blijft urgente klimaatactie uit. De enige echte oplossing om een einde te maken aan de schadelijke effecten van fossiele reclames, is ze illegaal maken, net als we eerder hebben gedaan met tabaksreclames. Met een wettelijk verbod op fossiele reclames zijn langdurige rechtszaken als deze niet meer nodig.”

Tijdpad rechtszaak

24 mei 2022 Tijdens de aandeelhoudersvergadering van KLM in Parijs overhandigt Fossielvrij NL een sommatie. 

24 juni 2022 Vertegenwoordigers en advocaten van KLM, Fossielvrij NL, Reclame Fossielvrij en ClientEarth gaan uitgebreid met elkaar in gesprek, maar het gesprek brengt de partijen niet dichter bij elkaar en KLM geeft aan niet te zullen voldoen aan de eisen in de sommatie.

6 juli 2022 Fossielvrij NL dient de dagvaarding in bij de rechtbank Amsterdam.

September – november 2022 Vertegenwoordigers en advocaten van KLM, Fossielvrij NL Reclame Fossielvrij en ClientEarth gaan opnieuw in gesprek over aanpassingen in de marketing in KLM. Hoewel KLM kleine wijzigingen doorvoert in de teksten op de website, wordt niet tegemoet gekomen aan de bezwaren van Fossielvrij NL en het gesprek wordt door KLM stopgezet. 

18 januari 2023 KLM dient de reactie op de dagvaarding in.

20 april 2023, 9.30 uur: Eerste zitting bij de rechtbank Amsterdam over de ontvankelijkheid van Fossielvrij NL.

__________

Over Fossielvrij NL

Fossielvrij NL is een Nederlandse stichting die de Fossielvrij burgerbeweging bouwt en steunt. Hun missie is om de macht van de fossiele industrie en bedrijven die veel fossiele producten gebruiken te breken, om ruimte te maken voor een snelle, rechtvaardige transitie naar 100% hernieuwbare energie voor iedereen. Fossielvrij werkt nauw samen met campagnegroep Reclame Fossielvrij.

Over Reclame Fossielvrij

Reclame Fossielvrij is een campagnegroep die pleit voor een wettelijk verbod op fossiele reclame en sponsoring, zoals dat ook al geldt voor de tabaksindustrie. Het gaat daarbij onder andere om reclames van de fossiele industrie en van luchtvaartmaatschappijen.

Over ClientEarth

ClientEarth is een internationale non-profit organisatie die het recht gebruikt om de planeet en de mensen die erop wonen te beschermen. Met partners en burgers van over de hele wereld pakt ClientEarth klimaatverandering en vervuiling aan. De organisatie roept industrieën en overheden ter verantwoording en verdedigt ieders recht op een gezonde wereld.