De Fossil Free Pension Paris Pledge is een verzoek en een belofte. De ondertekenaar commiteert zich om binnen zijn of haar invloedssfeer in te spannen om ervoor te zorgen dat de Nederlandse pensioenfondsen uiterlijk over vijf jaar geen aandelen en obligaties meer hebben in de 200 bedrijven die wereldwijd verantwoordelijk zijn voor de grootste hoeveelheid CO2 emissies. Het gaat hierbij om 100 steenkoolbedrijven en 100 olie- en gasbedrijven. De ondertekenaar doet daarbij – zoals in de pledge geformuleerd – de volgende belofte:
“We commit: Where we have direct control over the individual companies we invest in, we will do what is in our sphere of influence to:
– Make no new investments in the Carbon Underground’s top 200 oil, gas, and coal companies.
– Sell these oil and gas investments within 3-5 years, no later than 31 December 2021.
– Sell these coal investments within 3 years, no later than 31 December 2019.
– Invest in a sustainable and equitable new energy economy.
Where we do not have direct control over the individual companies in our investments, we pledge to invest in fossil free alternatives as soon as suitable options become available. If we intend to engage in shareholder advocacy, we are retaining a very small share of fossil fuel or high carbon companies for only that purpose.”
De top 10 kolenbedrijven en top 10 olie- en gasbedrijven die uitgesloten moeten worden zijn hier te vinden: CarbonUnderground200 list 2016.
Alle pensioenfondsen in Nederland. Maar ook gerelateerde organisaties met invloed op of in dialoog met pensioenfondsen kunnen de pledge tekenen. U kunt daarbij denken aan: pensioenuitvoerders, pensioenverzekeraars, ondernemingen met een eigen pensioenfonds, vakbonden, maatschappelijke organisaties met een pensioenfonds, deelnemersraden en fracties uit deelnemers- en ondernemersraden gerelateerd aan pensioenfondsen.
Zodra u besluit de ‘Fossil Free Paris Pledge’ te tekenen, vragen wij contact op te nemen met ons. Kijk bij vraag 2 van deze Q&A (“wie kunnen de Fossil Free Paris Pledge tekenen?”) om te zien of u in aanmerking komt om de pledge te tekenen.
Vervolgens kunt u een email sturen aan Liset@350.org. Wij zullen dan in overleg een moment zoeken om uw besluit publiekelijk te maken (wellicht in aanloop naar de Global Divestment Mobilisation in mei 2017).
De initiatiefnemers van deze Pledge vragen van u een duidelijke keuze om volledig uit de 200 genoemde bedrijven te stappen. Zonder de dreiging van divesteren, heeft engagement minder of geen effect. Onderzoek heeft aangetoond dat engagement, als het om het beïnvloeden van fossiele energiebedrijven gaat, niet effectief is gebleken (zie deze link). Het onderzoek laat zien dat divesteren veel effectiever is, ook vanwege de dreiging van een sneeuwbaleffect en het verlies van imago. De volgende tekst in het Engels licht deze stellingname toe:
“Tackling climate change requires radically overhauling the core business model of the fossil fuel industry – this is something shareholder action is not made to address. This goes a long way to explain why, despite a huge amount of (admirable) effort, very little change has been brought about through engagement.
Nee, formeel is dat niet afgesproken tussen de landen die het verdrag getekend hebben. Maar wel is afgesproken dat het klimaat niet meer mag opwarmen dan 2 graden Celcius en er gestreefd moet worden naar maximaal 1,5 graden Celsius temperatuurstijging. Met name die laatste doelstelling betekent volgens wetenschappers, dat de voorraden olie, gas en steenkool die nu nog in de bodem zitten, daar niet uitgehaald mogen worden om verbrand te worden, waardoor er nog meer CO2 in de lucht komt. Mede om deze reden heeft het VN bureau UNEP ook al een bericht naar buiten gebracht dat de Parijs afspraken aangescherpt moeten worden.
Nee, de Pledge zegt daar niets over. Wel zegt de Pledge dat ook aandelen en obligaties uit grote staatsbedrijven zoals Gazprom teruggetrokken moeten worden binnen 5 jaar. Maar het is wel goed om na te denken of ook staatsobligaties van landen in bijv. het Midden Oosten en Rusland nog wel zo verstandig zijn, als deze economieen sterk afhankelijk zijn van grondstoffen waar de komende decennia minder vraag voor zal zijn dankzij de Klimaat afspraken van Parijs en de zeer snelle daling van de prijs van duurzame energie technieken, LED lampen, electrische auto’s en accu’s.
Het is waar dat investeringen in de fossiele industrie momenteel nog rendabel kunnen zijn. De vraag is echter: hoe lang nog? Steeds meer fossiele energiebedrijven noteren de laatste jaren enorme verliezen. Pensioenfonds ABP verloor alleen vorig jaar al 9 miljard euro op haar fossiele investeringen. Investeringen in de fossiele industrie zijn uitermate riskant. Berekeningen laten zien dat 60-80 procent van de bewezen reserves van de fossiele brandstofindustrie niet verbrand kan worden om de gemiddelde temperatuurstijging te beperken tot de in het Parijse klimaatakkoord afgesproken twee graden Celsius. Ander recent onderzoek vertelt ons dat om tweederde kans te hebben op de beperking tot twee graden Celsius, we in totaal 800 gigaton CO2 meer kunnen uitstoten. De kolenmijnen en olie- en gasvelden die op dit moment wereldwijd operabel zijn – toekomstige bronnen dus niet meegerekend – hebben reeds een capaciteit van 942 Gigaton CO2. De voorraden van deze industrie zijn aldus sterk overgewaardeerd: de zogenoemde koolstofbubbel. Deze financiële risico’s worden breed onderschreven.[1] Het klimaatbeleid zal de fossiele industrie 28 duizend miljard dollar kosten in de periode tot 2035, zo berekent financieel adviesbureau Kepler Cheuvreux. Zakenbank HSBC schrijft: “The scale of ‘listed’ unburnable carbon revealed […] is astonishing”. De Rockefellers, één van de grootste ‘olie-families’, hebben inmiddels afstand gedaan van hun fossiele belangen, net als vele institutionele investeerders. Daarentegen zijn sinds 2008 zijn de kosten van zonne-energie met ruim 80 procent gedaald en die van windenergie met 50 procent, die van accu’s voor electrisch vervoer met 70 procent en die van ledlampen met ruim 90 procent Daardoor kost een schone toekomst nu minder dan een vuile. Vandaag kost zonne- en windenergie van Californie en Mexico tot aan het Midden-Oosten nog maar 3 dollarcent per kilowattuur. Ter vergelijking: een nieuwe aardgascentrale produceert voor ongeveer 6 dollarcent een kilowattuur, die uit een nieuwe kolencentrale op ongeveer het dubbele. De prijs van grondstoffen – kolen, gas, olie – fluctueert, maar die van technologie – wind, zon, led – daalt alleen maar.
We weten dat de rendementen in fossiele industrie vroeg of laat zullen dalen, het gaat er vooral om dat we de omschakeling naar duurzame energie snel genoeg maken.
[1] Zie bijv. Citi Bank, Goldman Sachs Commodities: ‘’The window for thermal coal investment is closing’’ (July 2013)), Morgan Stanley (Morgan Stanley Oil & Gas: ‘’Something Has to Give: Analysing the Scope for Lower Capex’’ (July 2013)), PriceWaterhouseCoopers , Standard & Poors , Oxford University Stranded Assets Program en The Bank of England.
Nee, de ondertekening zorgt er direct al voor dat u een sterke basis legt voor mogelijk toekomstig ESG beleid.
Uit onderzoek van dagblad Trouw in april 2015 onder een representatieve groep deelnemers van pensioenfondsen bleek dat 60% niet wil dat hun geld belegd wordt in fossiele energiebedrijven. Dit stemt overeen met eerder onderzoek van Natuur en Milieu naar klimaatbeleid en pensioenfondsen. Begin 2015 werd de petitie ABPfossielvrij.nl door meer dan 10.000 bezorgde ambtenaren, onderwijzers en andere deelnemers ondertekend. Achttienmaatschappelijke organisaties, waaronder WNF, Greenpeace, Oxfam Novib en Hivos, waren mede-ondertekenaar van de petitie. De organisaties hebben samen een achterban van 1,8 miljoen mensen.
De regering en politieke partijen zouden tenminste moeten eisen van pensioenfondsen dat pensioenfonds deelnemers een keus krijgen om hun geld op de huidige manier te beleggen, of fossielvrij en 100% duurzaam.
De regering en politieke partijen zouden ook moeten pleiten voor strengere regels voor pensioenfondsen zodat het risico op een carbon bubble miniem wordt. Zodat ook voor de deelnemers die niet voor de fossielvrije optie kiezen klimaatrisico’s zijn uitgesloten en het verdampen van pensioengeld vanwege de carbon bubble. De Nederlandse Bank vraagt daarom om ruimere wettelijke bevoegdheden om voldoende toezicht te kunnen houden opfinanciële instellingen zoals pensioenfondsen als het gaat om klimaatrisico’s, de carbon bubble en coherentie van het beleggingsbeleid van deze instellingen met de 2 en 1,5 graden doelstellling van de Parijs Klimaat conferentie. Zie de recente wetgevingsbrief van DNB aan de Tweede kamer waarin DNB verzoekt om niet alleen op financieel vlak toezicht te mogen houden op pensioenfondsen/banken/verzekeraars, maar ook op klimaatgebied, milieu en mensenrechten. DNB vraagt dus om nieuwe bevoegdheden en wetgeving. DNB geeft ook aan dat nu toezicht op compliance met 1,5 graden doelstelling niet mogelijk is. De Motie Dik Faber vraagt hier ook om. DNB verwijst meerdere malen naar de Franse energiewet, m.n. artikel 173. Centrale banken moeten stress testen; dat is een goede manier om de risico’s te verkleinen volgens DNB.
Helaas is het niet gelukt om van alle pensioenfondsen een email-adres te achterhalen. Daarom staan niet alle pensioenfondsen in de lijst. Als jouw pensioenfonds er niet bij staat, zou je ons dan willen helpen het email adres te achterhalen? Vervolgens kun je dat laten weten door een mailtje te sturen aan pensionparispledge@gmail.com en dan zorgen wij dat het pensioenfonds erbij komt te staan.