Pensioenfondsen: breek met BlackRock!

 

Nederlandse pensioenfondsen als ABP en PFZW beloven verantwoord te beleggen, maar laten geld beheren door klimaatvervuiler BlackRock. Daarom komen we samen met pensioendeelnemers in actie.

 

Stuur een brief
 

English
 

Wat is BlackRock?

BlackRock is de grootste vermogensbeheerder ter wereld. Met 400 miljard dollar aan fossiele investeringen is het een van de grootste aanjagers van klimaatontwrichting. Grote kans dat ook jij met BlackRock te maken hebt: 1 op de 2 Nederlanders belegt via hun pensioenfonds bij BlackRock.

Wat is het probleem?

Door samen te werken met BlackRock, versterken pensioenfondsen de macht van een van de grootste klimaatvervuilers ter wereld. Hiermee riskeren ze bovendien ons pensioengeld: een wereld die geteisterd wordt door klimaatrampen, zal ook de economie raken.

Wat gaan wij doen?

Samen met pensioendeelnemers vergroten we de druk op Nederlandse pensioenfondsen om te breken met BlackRock. Eerder hebben wij met duizenden docenten, ambtenaren, gezondheids- en welzijnsmedewerkers ABP en PFZW fossielvrij gemaakt. Nu is het tijd om de macht van BlackRock te breken.

 

Vragen en antwoorden

Dit is een campagne van Fossielvrij NL en bezorgde pensioendeelnemers. We pakken de klimaatcrisis aan door te bouwen aan een burgerbeweging die de macht van de fossiele industrie inperkt. Zo ontstaat ruimte voor een rechtvaardige transitie naar een decentraal energiesysteem, gebaseerd op hernieuwbare bronnen.

Eerder lukte het ons om – samen met duizenden docenten, ambtenaren, gezondheids- en welzijnsmedewerkers én partners – ABP, PFZW en andere pensioenfondsen fossielvrij te maken.

BlackRock is de grootste vermogensbeheerder ter wereld. BlackRock belegt geld voor financiële instellingen en (rijke) particulieren, voornamelijk via passief beleggen. Dit betekent dat ze niet gericht aandelen kopen en verkopen (zoals bij actief beleggen), maar dat ze met name beleggen door te investeren in een breed scala aan bedrijven via mandjes van aandelen – zogenaamde indexbeleggingen. Gaat de koers van de bedrijven die in jouw mandje zitten omhoog? Dan profiteer je daarvan.

BlackRock heeft een beheerd vermogen van 11.500 miljard – en dat is enorm. Ter vergelijking: het Nederlandse bruto binnenlands product (BBP) was in 2023 zo’n 1.033 miljard euro.

BlackRock heeft daarmee een enorme impact, zelfs wanneer het zijn beleggingen spreidt. Het bedrijf is bijvoorbeeld de grootste aandeelhouder van bedrijven zoals Shell (7,52%), Unilever (8,4%), ING (5,51%) en Ahold Delhaize (5,89%). Samen met andere vermogensbeheerders State Street en Vanguard vormt BlackRock een machtig blok, die kortetermijnwinsten boven zaken zoals klimaat, milieu en mensenrechten stelt.

BlackRock is ondanks hun groene beloftes een van de grootste investeerders van klimaatverwoesting: zo ongeveer 400 miljard euro stroomt via hen naar de fossiele industrie. Bovendien is uit onderzoek gebleken dat BlackRock miljarden heeft geïnvesteerd in bedrijven die betrokken zijn bij ontbossing, mensenrechtenschendingen en de wapenindustrie. Ze spelen daarmee een sleutelrol in het financieren van de klimaatcrisis en ander leed.

Daarnaast blokkeert BlackRock steeds vaker klimaatbeleid. De vermogensbeheerder steunde in 2024 maar 20 van de 493 klimaatresoluties die bij bedrijven werden ingediend door aandeelhouders. Dit is een drastische afname ten opzichte van 2021, toen BlackRock nog 50% van de klimaatresoluties steunde. Bovendien heeft BlackRock zich teruggetrokken uit de Net Zero Asset Managers Alliance  (een coalitie van investeringsmaatschappijen die de uitstoot van broeikasgassen naar nul willen brengen), waarna deze coalitie zelfs is opgeschort.

BlackRock zegt zelf dat ze alleen maar adviseren, en dat de verantwoordelijkheid voor de investeringen bij de klanten zelf ligt. Zij zeggen dat aangezien het geld van hun klanten is, zij niet kunnen besluiten om niet langer in bepaalde bedrijven te investeren, maar dat dit aan de klant is.

BlackRock staat erom bekend dat ze hun indexen greenwashen: ze doen alsof deze groen zijn, terwijl er in werkelijkheid enorm vervuilende bedrijven in zitten. Veel klanten zijn zich daardoor niet bewust waar ze daadwerkelijk in beleggen. En BlackRock? Die maakt hier enorme winsten mee. In 2023 zo’n 5,5 miljard dollar.

Van maar liefst één op de twee Nederlanders wordt een deel van het pensioengeld belegd via BlackRock. Dit gaat om gigantische bedragen. Nederland heeft namelijk een van de grootste pensioenpotten ter wereld, met een totaal vermogen van 1.400 miljard euro. Hiervan wordt 281 miljard euro beheerd door BlackRock, dat is meer dan 20%! Met onze grote pensioenpot zit Nederland in de P7, de toplanden met de grootste pensioenpotten. Nederlandse pensioenfondsen zijn daarmee van groot belang.

Hoewel grote Nederlandse pensioenfondsen, zoals ABP en PFZW, hebben beloofd te stoppen met investeren in fossiele bedrijven, versterken ze via BlackRock juist de invloed van deze financiële giganten. Dit staat haaks op hun eigen klimaatbeleid en brengt niet alleen een leefbare wereld, maar ook het pensioenvermogen zelf in gevaar door de risico’s die de klimaatcrisis met zich meebrengt.

Door de samenwerking op te zeggen, wordt de macht van BlackRock ingeperkt, en worden vermogensbeheerders die verantwoord beleggen wél belangrijk vinden, gestimuleerd.

Nederlandse pensioenfondsen moeten de samenwerking met BlackRock – en vergelijkbare externe vermogensbeheerders zoals State Street en Vanguard die niet om klimaat en mensenrechten geven – stoppen. En het is belangrijk dat ze overstappen naar vermogensbeheerders die wél prioriteit geven aan duurzaamheid en transparantie.

Pensioenfondsen geven soms als weerwoord dat zij bij BlackRock de mogelijkheid hebben om het stembeleid zelf te bepalen. Maar dat hebben ze ook bij andere vermogensbeheerders. En ook al kunnen ze bij BlackRock het zogenaamde “engagementbeleid” in eigen beheer houden, alsnog wordt de macht en daarmee lobbykracht van deze vermogensbeheerders vergroot door pensioengeld daar onder te brengen. Zo raakt een leefbare wereld uit zicht, en loopt al het pensioenvermogen gevaar.

Klimaatrisico is bij uitstek financieel risico. En de risico’s worden steeds groter. Terwijl de wetenschap al lang glashelder is, zijn de marktrisico’s lang onderschat, over het hoofd gezien en genegeerd. Nu zich steeds ergere rampen voordoen die duurder en verwoestender zijn dan eerder voorspeld, zoals de bosbranden in LA die een verzekerbaarheidscrisis in de Verenigde Staten aan het licht hebben gebracht, worden de financiële risico’s overweldigend duidelijk. 

In januari 2025 uitte de Financial Stability Board (FSB), een wereldwijd toezichtsorgaan, zijn bezorgdheid over de toenemende financiële risico’s van klimaatgerelateerde rampen zoals overstromingen, droogtes en bosbranden. Deze schokken zouden kunnen leiden tot minder leningen, een verminderd vertrouwen van investeerders en een abrupte herprijzing van klimaatrisico’s, wat een impact zou hebben op sectoren die nog niet rechtstreeks getroffen zijn.

Voortzetting van de financiering van fossiele brandstoffen leidt tot zowel directe als secundaire risico’s voor het financiële systeem, die even ernstig of zelfs ernstiger zouden kunnen zijn dan de grootste financiële crisis die we in ons leven hebben meegemaakt. Als de uitstoot nog sneller blijft stijgen dan voorspeld, worden het hele financiële systeem en de pensioenen van gepensioneerden direct bedreigd.

Tijdens de financiële crisis heeft het financiële systeem systeemrisico’s genegeerd of weggerationaliseerd als gevolg van kortetermijnopportunisme en roekeloos management – tegen enorme kosten. Miljarden gingen verloren in een paar weken tijd, wat de wereldeconomie meer dan $2 biljoen kostte, een daling van 4% in de wereldwijde economische groei. De gevolgen van wanbeheer van klimaatrisico’s en het uitblijven van klimaatactie zullen zeer waarschijnlijk nog groter zijn.

De wereldeconomie kan tussen 2070 en 2090 geconfronteerd worden met een verlies van 50% van het BBP, tenzij er onmiddellijk beleidsmaatregelen worden genomen met betrekking tot de risico’s van de klimaatcrisis, zo bleek in januari uiteen nieuwe studie van het Institute and Faculty of Actuaries en de Universiteit van Exeter. Dat zal over 25 jaar al 38 biljoen dollar aan jaarlijkse schade veroorzaken, zo bleek uiteen onderzoek van het Potsdam Instituut.

  1. Stuur een brief naar je eigen pensioenfonds en vraag ze om te breken met BlackRock. We hebben een brief voor je klaargezet die je in 1 minuut kunt versturen via onze online tool. Staat jouw pensioenfonds niet in de lijst? Dan kan je de brief kopiëren, en zelf versturen naar jouw pensioenfonds.
  2. Wil je meer doen? Sluit dan aan bij onze online meet-up op maandagavond 3 februari. We gaan samen kijken hoe we de druk kunnen opvoeren en zo de macht van BlackRock kunnen breken.