Woordvoerder Femke Sleegers van Fossielvrij Onderwijs was verbaasd over de uitspraak van de Reclame Code Commissie. “Hoe kan een fossiele brandstof nou bijdragen aan een VN-doel voor duurzame energie? Daarmee misleidt Shell de veelal jonge bezoekers van Generation Discover. GTL is minstens zo schadelijk voor het klimaat als diesel. Maar informatie over de klimaatschade ontbrak op het ‘informatie’-bord op het festival.”

Fossielvrij Onderwijs maakte tevens – vergeefs – bezwaar tegen Shells versie van de definitie van SDG 7 op hetzelfde informatiebord. Shell leerde kinderen dat SDG 7 gaat over schonere energie. Maar nergens in de definitie van SDG 7 staat dat SDG 7 gaat over ‘schonere energie’, stelt mensenrechtenjurist Daun Hwang die Fossielvrij Onderwijs namens Public Interest Litigation Project van het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (PILP-NJCM) bijstaat in haar klacht. “In de beschrijving van SDG 7 staat ‘duurzame energie’ en ‘schonere technologie’. Shell heeft het woord ‘technologie’ vervangen door ‘energie’ en het woord ‘duurzaam’ weggelaten. Dat soort knip-en plakwerk is misleidend.”

Fossielvrij Onderwijs ging dinsdag 9 oktober in beroep – lees de speech van woordvoerder Femke Sleegers hieronder. Een nieuwe uitspraak wordt verwacht over 3 tot 4 weken.

Het Generation Discover festival van Shell is al vier jaar achter elkaar in opspraak vanwege ‘greenwashing’, ‘kindermarketing’ en misleiding van kinderen. In 2018 diende Milieudefensie een klacht in bij de Reclame Code Commissie over Generation Discover omdat Shell aan kinderen leerde dat in 2050 nog 75% van de energiemix bestaat uit kolen, olie en gas. Milieudefensie stelde dat dat misleiding was. Ook toen stelde de RCC Shell in het gelijk.

Na drie jaar in Den Haag, vond Shell festival Generation Discover dit jaar voor het eerst plaats in Rotterdam, in AHOY van 2 tot 6 oktober.

---

• Het beroepschrift over de uitspraak van de Reclame Code Commissie
• De klacht bij de Reclame Code Commissie over misleidende reclame voor GTL op Generation Discover

• Lees alles over de kindermarketing en greenwashing op Shell Festival Generation Discover

• Zie ook het overzicht van onze acties in Den Haag tegen Generation Discover

Speech Femke Sleegers

Goedemorgen, 

We leven in een tijd van transitie. Een moeilijke transitie, want onze samenleving draait tot op de haarvaten op fossiele brandstof. We zijn eraan verslaafd. 

Eén makkelijke manier om deze moeilijke transitie ietsje soepeler te laten verlopen, is door heel duidelijk te maken wat we als maatschappij normaal vinden. En wat niet. 

Fossiele brandstof is zo gevaarlijk voor het leven op aarde, dat het gevaarlijk is om net te doen of kolen, olie en gas nog steeds normaal zijn. 

Steeds meer mensen vragen zich af: als fossiel zo slecht is, waarom is er dan nog reclame voor fossiele producten? Als reclame voor roken en gokken niet meer mag, waarom mag reclame voor fossiel dan nog wel? 

Wat nu al niet mag, is misleidende reclame maken voor fossiele brandstof. Een voorbeeld van misleidende reclame is fossiele brandstof die wordt aangeprezen als duurzaam. 

Op een groot bord op Generation Discover beweerde Shell dat de activiteit ‘reuzenrad’ bijdraagt aan de VN-doelstelling voor duurzame energie, omdat – en nou komt het – het reuzenrad op Gas-To-Liquid draait, een fossiele brandstof. 

Shell prijst dus een fossiele brandstof aan als duurzaam. Toch was de Reclame Code Commissie van oordeel dat dit geen misleidende reclame is. 

Vindt de Reclame Code Commissie echt dat Gas-to-Liquid bijdraagt aan duurzame energie? Is dat uw boodschap aan kinderen en volwassenen in Nederland: dat fossiele brandstof bijdraagt aan duurzame energie? Want dat is wat u zegt met uw uitspraak. 

De klacht die we bij u indienden was zo helder: een fossiele brandstof kan nóóit bijdragen aan een doel voor duurzame energie. Op geen enkele manier. Ook niet als Shell in de reclame alleen spreekt over de luchtkwaliteit. En al helemaal niet door geschuif met het woordje ‘schonere’ uit de definitie van SDG7. 

Ik herhaal nog maar eens: een fossiele brandstof kan nooit bijdragen aan een doel voor duurzame energie. 

Maar op Generation Discover deed Shell kinderen anders geloven. Op het festival miskende Shell de klimaatschade van Gas-to-Liquid op twee manieren: 

1) Shell beweert dat GTL bijdraagt aan het VN-doel over duurzame energie 

2) Shell laat de klimaatschade van GTL onbenoemd en bezingt selectief de voordelen van GTL. 

Dat zijn twee vormen van misleiding die heel helder aantonen wat het doel was van Shell met de GTL-reclame op kinderfestival Generation Discover: Shell wilde kinderen de indruk geven dat GTL alleen maar goed is. Shell wilde kinderen de indruk geven dat de fossiele brandstof GTL bijdraagt aan duurzame energie. 

Hoe is dat géén misleiding? 

Misschien kan ik ons bezwaar tegen de uitspraak van de Reclame Code Commissie helder maken met een vergelijking. 

Reclame voor tabak is verboden. Tabak wordt zorgvuldig weggehouden bij kinderen. Maar stel dat het wel zou mogen. Stel dat een sigarettenfabrikant op een kinderfestival reclame maakt voor een sigaret met de volgende tekst: “deze activiteit [het roken van een sigaret] draagt bij aan Sustainable Development Goal 3 voor ‘Goede gezondheid en welzijn’. 

Er komt een klacht bij uw commissie. En de sigarettenfabrikant verdedigt zich door te zeggen dat de tekst niet misleidend is, omdat alles wat op het bord staat 100% waar is. 

Op het bord staat immers dat roken een kort gevoel van welzijn geeft, en dat kan elke roker beamen. Bovendien staat het woord welzijn ook in de definitie van het VN-doel voor Goede Gezondheid en Welzijn. Dus misleidt de sigarettenfabrikant niet als hij stelt dat roken bijdraagt aan SDG 3. 

Wat zou de Reclame Code Commissie in dit geval oordelen? 

Ik sluit af. 

De kern van onze klacht is dat GTL nóóit kan bijdragen aan een doelstelling voor duurzame energie omdat het klimaatverandering veroorzaakt. Net als een sigaret nooit kan bijdragen aan een doelstelling voor gezondheid, omdat het kankerverwekkend is. 

We leven in een tijd van transitie, waarin het voor veel mensen niet helder is wat tot het verleden hoort en wat tot de toekomst.. Laten we daar vandaag wél helder over zijn. 

We kunnen de klimaatschade die al is veroorzaakt niet ongedaan maken, maar we kunnen wel voorkomen dat er een nieuwe generatie opgroeit met het idee dat fossiele brandstof normaal is, of zelfs goed is. 

Daarom verzoeken wij de Reclame Code Commissie om haar oordeel te herzien. 

Bedankt.