KU Leuven investeert klimaatvriendelijk? Studentencampagne reageert.

KU Leuven publiceerde recent haar standpunt omtrent ‘Klimaatvriendelijk Investeren’. Vanuit de campagnegroep KU Leuven Fossil Free is dit onze reactie.

  • Ook nu nog, is KU Leuven aandeelhouder van de fossiele industrie

KUL: ”KU Leuven investeert niet langer in fondsen die voor 100% uit fossiele brandstofbedrijven (lees: Shell, Total, BP etc.) bestaan. Recent werd zo het laatste 100% fossiele brandstoffonds t.w.v. €3.8 miljoen euro verkocht. KU Leuven insinueert dat hiermee ook effectief àlle fossiele investeringen afgebouwd zijn.”

Dit zien we als een mooie eerste stap. Echter, de meeste investeringsfondsen, ook die van KU Leuven, bestaan niet voor 100% uit aandelen van bedrijven uit één industrietak. Indexfondsen bestaan net uit een mix van aandelen uit tal van sectoren, waarbij fossiele energiebedrijven gemiddeld 2 tot 5% uitmaken. KU Leuven heeft naar schatting 100 miljoen euro aan investeringen in zulke fondsen. Insinueren dat op dit moment KU Leuven àlle fossiele investeringen heeft afgebouwd is met andere woorden voorbarig.

 

  • “Duurzame” SRI-fondsen zijn geen garantie op fossielvrij beleggen

KUL: ”KU Leuven sensibiliseert actief de marktspelers om binnen de wereld van de fondsenmarkt voorrang te geven aan duurzame SRI-fondsen. KU Leuven wilt inspelen op de evolutie in de markt wanneer meer zulke duurzame fondsen beschikbaar worden.”

Tot hiertoe bestaat er geen transparantie over de mate waarin de KU Leuven sinds eind 2016 écht actief gevraagd heeft aan de commerciële partners om voorrang te geven aan SRI-fondsen. Eind 2016 bleek namelijk slechts maar een kleine 10% van alle universitaire fondsen onder de SRI-noemer te vallen.

Daarnaast is de definitie van SRI niet in steen gebeiteld. Iedere portefeuillebeheerder geeft hieraan een eigen invulling. Tot voor kort bevatte ieder zgn. duurzaam en defensief SRI-fonds, aangeboden door de Belgische grootbanken, aandelen of obligaties van de fossiele industrie. In november 2017 sloot KBC de meeste steenkool-, olie- en gasbedrijven uit, onder druk van de nationale desinvesteringscampagne geleid door Klimaatcoalitie, gevoed door de universiteitscampagnes. Tot hiertoe is het echter onduidelijk of KU Leuven ingegaan is op deze nieuwe mogelijkheid die KBC biedt. Daarnaast is KBC niet de enige betrokken grootbank voor KU Leuven. SRI-fondsen van andere grootbanken bevatten nog steeds fossiele brandstofbedrijven. Investeren in SRI-fondsen is met andere woorden dus geen garantie voor fossielvrij investeren.

Fossielvrij investeren impliceert actief van de marktspelers vragen om onze universitaire middelen te vrijwaren van beleggingen in steenkool, olie- en gas. Klimaatverandering vraagt een urgente en doortastende aanpak, het past een maatschappelijke pionier en grootste universiteit van het land niet om louter een volgende rol op te nemen ten aanzien van de marktspelers. Zo stelde UGent in december 2017 duidelijke fossielvrije criteria op voor haar portefeuille. Daarop kwamen de betrokken marktspelers in acties hetgeen actueel leidt tot de ontwikkeling van SRI-fondsen die wél effectief fossiele bedrijven uitsluiten. We vragen dus ook van onze KU Leuven om zulk een veel nadrukkelijkere actieve rol op te nemen in dit proces. Over collectieve middelen dienen we collectief te beslissen hoe deze best ingezet worden, die morele keuzes outsourcen we beter niet naar de commercieel-financiële sector.

 

  • Transparantie ontbreekt

KUL: ”Eind 2016 werd afgesproken jaarlijks een verslag uit te brengen rond het duurzaamheidskarakter van de beleggingsportefeuille.”

Tot hiertoe is zulk verslag nog niet beschikbaar gesteld. We verwachten een gedetailleerd verslag waarin duidelijk vermeld wordt bij welke marktspelers, welke middelen in welke fondsen belegd worden; in welke mate er ‘actief gesensibiliseerd’ is en op welke ‘nieuwe, duurzame beleggingsmogelijkheden’ ingespeeld is. Oprichting van een Commissie Duurzaam Beleggen met inbegrip van studentenvertegenwoordiging en financiële expertise (vb. via Fairfin) zoals aan de UGent gebeurde, kan hierin een katalyserende rol spelen.

 

  • Rol van tweede pijler pensioensparen onderbelicht

KU Leuven heeft een tweede pijler groepsverzekering ter waarde van ca. €80 miljoen euro. Hiervoor werden tot hiertoe geen engagementen aangegaan. Wij bepleiten om de dialoog met de vakbonden en personeelsvertegenwoordigers aan te gaan over hoe en in welke sectoren dit best kan bijdragen aan een waardig pensioen. Hoewel zelfs grotere opbrengsten verwacht kunnen worden bij fossielvrij beleggen, interpreteren we het recht op een waardig pensioen echter ook breder dan louter individueel-financieel. Een leefbaar klimaat op pensioenleeftijd zonder ontwrichtende fenomenen van extreem weer, migratiestromen, gewapende conflicten in combinatie met een sterk sociaal net met waardige ziekte- en ouderenzorg gaan hand-in-hand en vragen om doordachte sociale en koolstofarme investeringen vandaag. Daarom vragen wij ook om in overleg met de werknemers, de pensioengroepsverzekering niet langer te beleggen in fossiele brandstofbedrijven.